Boekensector verliest 16 procent merkwaarde door corona én vergrijzing

Bron: Boekensector Merkenonderzoek 2022

In tien jaar tijd verloor de boekensector 16 procent van zijn merkwaarde, waarvan de helft in de afgelopen twee jaar. De boekensector is in termen van reputatie een van de zwaarst getroffen sectoren door de coronacrisis. Door de vergrijzing van de achterban was de krimp al langer bezig, maar corona heeft de neergang versneld. Tijd voor een ommekeer in de boekensector om het oubollige karakter van zich af te schudden en zich te richten op jongeren, betoogt merkonderzoeker Hendrik Beerda.

In het tweejaarlijkse Boekensector-Merkenonderzoek van Hendrik Beerda Brand Consultancy blijkt dat de reputatie van uitgeverijen het hardst achteruitgaat. Kinderboekenuitgever Kluitman verloor in de afgelopen twee jaar bijna de helft van zijn merkwaarde en literair uitgever Querido verloor 42 procent. Gemiddeld daalden de uitgeverijen sinds 2020 29 procent in merkwaarde. Merkadviseur Hendrik Beerda: ‘Het maakt de Nederlandse boekenkoper steeds minder uit van welke uitgeverij een boek afkomstig is. Uitgeverijen verliezen hun rol in het marketinglandschap van het boek’.

Ook de literatuurprijzen kregen een flinke knauw te verduren. De Zilveren Griffel is de sterkste daler met 38 procent daling in merkwaarde. Beerda: ‘De duikeling bij de literatuurprijzen lijkt vooral een gevolg van de coronacrisis. Door de winkelsluitingen waren er twee jaar lang veel minder mogelijkheden voor de promotie van het Nederlandse boek. De herkenning van het merk Zilveren Griffel neemt dan ook snel af. Wanneer de pr-machine weer gaat draaien als voorheen, verwacht ik dat herstel bij een volgend onderzoek weer mogelijk is’.

Sterkste dalers 2020-2022

  1. Kluitman (-48%)
  2. Querido (-42%)
  3. Zilveren Griffel (-38%)


Nederlandse boekenaanbod vervreemd van jongvolwassenen

Uit het Boekensector Merkenonderzoek van Hendrik Beerda Brand Consultancy blijkt dat de sector vooral waardering geniet onder 55-plussers. Tegelijkertijd verliest deze flink terrein onder jongvolwassenen tot 30 jaar in vergelijking met 10 jaar geleden. Beerda: ‘Het aanbod is sterk gericht op 55-plussers. Logisch dus dat onder deze doelgroep de reputatie van de boekensector vooral hoog ligt. Het Boekensector Merkenonderzoek laat zien dat het hoogtijd is voor de sector om zijn marketing radicaal te veranderen, voordat de jongvolwassenen zich definitief vervreemden.’

Gemiddelde leeftijd top 10 auteur is 69 jaar
De gemiddelde leeftijd van de top 10 populairste, Nederlandse auteurs is 69 jaar. Het aanbod van het Nederlandse boek vergrijst dus mee. De 81-jarige Kees van Kooten is de sterkste nieuwkomer in de ranglijst. Hij heeft deze positie mede te danken aan alle publiciteit rond zijn vorig jaar verschenen boek De tachtigjarige vrede. Na Jan Terlouw (91), is hij de oudste in de erelijst.


Populairste, Nederlandse auteurs in 2022 (+ positie in 2020)*

  1. (2) Jan Terlouw
  2. (1) Carry Slee
  3. (3) Saskia Noort
  4. (5) Heleen van Royen
  5. (4) Paul van Loon
  6. (-) Kees van Kooten
  7. (7) Adriaan van Dis
  8. (8) Kluun
  9. (6) Maarten ’t Hart
  10. (9) Ronald Giphart

*Populariteit is gemeten op de 3 pijlers van merkkracht: naamsbekendheid, waardering en binding

Aandacht voor jongeren loont
‘Hoog tijd dat auteurs en uitgeverijen zich specifiek gaan richten op de jongvolwassen lezers’, betoogt Hendrik Beerda. ’Een goed voorbeeld is Michel van Egmond, die al jarenlang bij jongvolwassenen succesvol is met boeken over bekende Nederlanders als Johan Cruijff, Patty Brard en Johan Derksen. Maar ook winkels zoals de Haagse boekverkoper Paagman laten zien dat groei mogelijk is.’

Tegen de trend in opende Paagman eind 2020 een nieuwe vestiging in het grootste winkelcentrum van Nederland, de Mall in Leidschendam. Deze uitbreiding zorgde, samen met andere vernieuwingen zoals een muziekafdeling in de Haagse hoofdvestiging, voor een breder publiek en een waardestijging van maar liefst 21 procent in de afgelopen twee jaar. Ook luisterboekaanbieder Storytel behoort tot het selecte gezelschap van stijgers en groeide sinds 2020 met 14 procent.

Sterkste stijgers 2020-2022

  1. Paagman (+21%)
  2. Storytel (+14%)
  3. Boekenvoordeel (+6%)

Onderzoek onder 11.300 respondenten sinds 2010

Het Boekensector Merkenonderzoek is met de Universiteit van Amsterdam ontwikkeld en wordt uitgevoerd door een professioneel onderzoeksbureau dat bijvoorbeeld ook verantwoordelijk is voor de marktonderzoeken van NOS en RTL. Het onderzoek heeft geen opdrachtgever of andere belanghebbende. Sinds 2010 zijn voor het onderzoek 11.300 respondenten in twee fasen ondervraagd. Eerst wordt de spontane bekendheid van de duizenden namen in de boekensector onderzocht. Daarna wordt voor de 50 spontaan bekendste namen navraag gedaan op 38 factoren: merkkracht (= gemiddelde van geholpen naamsbekendheid, waardering en binding), merkpersoonlijkheid (16 factoren), merkprestatie (17 factoren), aankoopintentie en groeiverwachting.

Gezelligheid belangrijker dan kwaliteit voor cultuurbezoeker

Bron: Cultuursector Merkenonderzoek 2022

Duizenden bezoekers die vanuit boten, kozijnen of vanaf de kade genieten van klassieke muziek. Het jaarlijkse Prinsengrachtconcert heeft volgens de Nederlandse bevolking veruit het gezelligste programma van alle cultuurorganisaties. Uit onderzoek blijkt dat gezelligheid meer impact op de waardering van het cultuuraanbod heeft dan de kwaliteit. Aan dit Cultuursector-Merkenonderzoek van Hendrik Beerda Brand Consultancy deden sinds 2006 79.000 respondenten mee.

 

Prinsengrachtconcert spant de kroon in gezelligheid
‘Natuurlijk zijn er meer klassieke openluchtconcerten. Maar de hele belevenis tijdens het Prinsengrachtconcert is ongeëvenaard’, aldus merkadviseur Hendrik Beerda. ‘Daar kan de cultuursector veel van leren. Vooral de organisaties met een minder toegankelijk aanbod. Door zich buiten de muren van de cultuurhuizen te presenteren wordt met het Prinsengrachtconcert een enorm breed publiek aangetrokken.’

Te weinig oog voor gezelligheid is grote valkuil in cultuursector
Volgens Beerda is de focus vaak te veel gericht op het inhoudelijke programma in de cultuursector. ‘Gezelligheid en sfeer zijn dé belangrijkste ingrediënten voor bezoekers om zich te verbinden met het cultuuraanbod. Onderzoek toont aan dat dit meer effect heeft op het imago dan de kwaliteit van het aanbod. Dat is voor veel organisaties misschien even slikken. Naast het Prinsengrachtconcert, is er nog een aantal cultuurinstellingen die hierin een ijzersterke mix hebben gevonden. Zo waan je je bij Vrienden van Amstel LIVE in de kroeg met je vrienden en associëren de meeste mensen het Johann Strauss Orchestra direct met de gezellige concerten van André Rieu op het Vrijthof in Maastricht.’

Top 5 cultuurinstellingen met de prettigste sfeer

  1. Prinsengrachtconcert
  2. Musis
  3. De Vrienden van Amstel LIVE
  4. Johann Strauss Orchestra
  5. Parade

Concertgebouworkest scoort het hoogst op kwaliteit
Als het gaat om de kwaliteit van de programmering scoort het Concertgebouworkest het hoogste rapportcijfer. Net als het Rijksmuseum ziet de Nederlander het Amsterdamse orkest tevens als belangrijke partij om het imago van ons land internationaal te versterken.

Top 5 cultuurinstellingen met de hoogste kwaliteit

  1. Concertgebouworkest
  2. Rijksmuseum Amsterdam
  3. Rijksmuseum van Oudheden
  4. Het Concertgebouw
  5. Metropole Orkest

Cultuursector alweer sterker dan vóór de coronacrisis
In vergelijking met de situatie vóór de coronacrisis is de positie van de grotere cultuurinstellingen licht verbeterd, ondanks de langdurige sluitingen. Gemiddeld steeg de merkkracht, en daarmee het bezoekerspotentieel, met twee procent sinds begin 2020. ‘Door alle sluitingen is men het cultuuraanbod nog meer gaan waarderen. Het gaat er nu vooral om dat de grote interesse wordt vertaald in meer ticketverkoop door sterke programmering en effectieve communicatie. Onder senioren is het daarnaast nodig dat de corona-angst vermindert om tot bezoekherstel te komen’, aldus merkadviseur Hendrik Beerda.

Onderzoek onder 79.000 respondenten sinds 2006
Het Cultuursector Merkenonderzoek is met de Universiteit van Amsterdam ontwikkeld en wordt sinds 2006 uitgevoerd. Sindsdien zijn 79.000 respondenten ondervraagd over de reputatie en groeipotentie van alle Nederlandse cultuurorganisaties. Het onderzoek wordt in eigen beheer uitgevoerd en heeft geen opdrachtgever of andere belanghebbende.

Toevoegen sponsornaam desastreus voor naamsbekendheid evenementen

Bron: persbericht Evenementen Merkenonderzoek 2022

Evenementen lopen grote risico’s door hun naam te verbinden aan een sponsor. Het NK Schaatsen (met sponsor Daikin) en het NK Wielrennen (met sponsor Nederlandse Loterij) verloren respectievelijk 60 en 50 procent van hun bekendheid door de naamswijziging. De reputatiedaling door een naamswijziging is vele malen heftiger dan de effecten van alle afgelastingen door corona. Van de nationale evenementen daalde de reputatie gemiddeld met 6 procent sinds de start van de coronacrisis, blijkt uit het Evenementen-Merkenonderzoek van Hendrik Beerda Brand Consultancy. Aan het onderzoek deden sinds 2016 ruim 42.000 respondenten mee.

Op de ranglijst van favoriete evenementen duikelde het NK Schaatsen sinds de naamswijziging van de 18e naar de 43e positie. Het NK Wielrennen moet met de nieuwe naam genoegen nemen met 40e plaats, terwijl het in 2020 nog het nummer 29 evenement van Nederland was.

Winter Fair nummer drie daler door verwijderen sponsornaam

‘Hoe riskant het toevoegen van de sponsornaam aan de eigen naam is, blijkt ook duidelijk bij de nummer drie daler Winter Fair’, verklaart merkadviseur Hendrik Beerda. ’Ook hier wordt de consument in verwarring gebracht, maar nu omdat mede-organisator Margriet zijn naam van het evenement afhaalde. Na deze ogenschijnlijk kleine ingreep kelderde de naamsbekendheid met 40 procent. Uit deze cases kunnen we leren dat naamswijziging meestal ongewenst is. Als een sponsor zijn naam per se op zijn partner wil plakken dan moet daar een enorme vergoeding tegenover staan én moet de samenwerking voor lange tijd worden aangegaan. Dit geldt nog sterker bij sponsors die onbekend zijn, zoals KNSB-sponsor Daikin, omdat dan nog meer sprake is van verwarring.’

Vakantiebeurs en Huishoudbeurs zijn grootste slachtoffers van coronacrisis

Hoewel het gros van de nationale evenementen de coronacrisis goed heeft doorstaan, geldt dit niet voor de Utrechtse Vakantiebeurs en de Huishoudbeurs in de RAI. Terwijl deze twee consumentenbeurzen normaliter jaarlijks meer dan 100.000 bezoekers trekken, bleven de deuren de afgelopen twee edities gesloten. ‘Beide beurzen zullen veel in reclame moeten investeren om hun marktpositie weer op het precorona-niveau te krijgen’, aldus Hendrik Beerda.

Top 5 dalers in merkkracht 2020-2022

  1. Daikin NK Allround & Sprint Schaatsen
  2. Nederlandse Loterij NK Wielrennen
  3. Winter Fair
  4. Vakantiebeurs
  5. Huishoudbeurs

Top 5 stijgers in merkkracht 2020-2022

  1. Formula 1 Heineken Dutch Grand Prix
  2. Lowlands
  3. Amstel Gold Race
  4. Johan Cruijff Schaal
  5. Nederlands Filmfestival

Grand Prix in Zandvoort is de grote winnaar in evenementenland

Terwijl slechts een beperkt aantal evenementen in de afgelopen twee jaar hun reputatie significant zag stijgen, knalde de Grand Prix van Nederland omhoog in de ranglijst, van de 28e naar de 10e plaats. Hiermee is het Formule 1-evenement met kop en schouders de sterkste stijger in het nationale evenementenlandschap. ‘Een ongekende prestatie’, aldus Hendrik Beerda. ’Zonder de heldenstatus van Max Verstappen was het de Nederlandse Grand Prix nooit gelukt om al een jaar na 36 jaar afwezigheid op deze toppositie te belanden.’

Top 10 favoriete evenementen in 2022 (+ positie in 2020 vóór de coronacrisis)

  1. (3) Pinkpop
  2. (1) Vierdaagse Nijmegen
  3. (8) Lowlands
  4. (6) Vierdaagsefeesten Nijmegen
  5. (4) Huishoudbeurs
  6. (5) Bevrijdingsfestival
  7. (10) Pride Amsterdam
  8. (11) TT Assen
  9. (13) Zwarte Cross
  10. (28) Formula 1 Heineken Dutch Grand Prix

Onderzoek onder ruim 42.000 respondenten sinds 2016

Het Evenementen Merkenonderzoek is met de Universiteit van Amsterdam ontwikkeld en wordt sinds 2016 uitgevoerd. Sindsdien zijn ruim 42.000 respondenten ondervraagd over de reputatie en groeipotentie van alle Nederlandse evenementen. Het onderzoek wordt in eigen beheer uitgevoerd en heeft dus geen opdrachtgever of andere belanghebbende.

Amsterdam weer favoriete stad voor Nederlanders na tijdelijke coronadip

Bron: persbericht Steden & Streken Merkenonderzoek 2022

Op het hoogtepunt van de coronacrisis keerde heel Nederland de hoofdstad de rug toe, ook de eigen inwoners. Nu het coronavirus geen belangrijk issue meer is, herovert Amsterdam zijn toppositie. De stad Utrecht, die vorig jaar even van de nummer één positie mocht genieten, daalt naar de vierde plek. Onder jongeren bleef Amsterdam ook in coronatijd de nummer één stad, blijkt uit het Steden-Streken-Merkenonderzoek van Hendrik Beerda Brand Consultancy. Aan het onderzoek deden sinds 2011 96.000 respondenten mee.

 

‘Amsterdam beleefde in 2021 een identiteitscrisis’, zegt merkadviseur Hendrik Beerda. ‘De stad die altijd als leukste, spannendste stad van Nederland werd gezien, was opeens helemaal uit de gratie. De stad was een no-go area vanwege alle winkel- en horecasluitingen. Ook voor bewoners viel er weinig te beleven, terwijl de huizenprijzen bleven stijgen. Naast het reputatieherstel van Amsterdam, na de heropening van winkels en horeca, valt verder op dat veel middelgrote, historische steden hun toegenomen aantrekkingskracht behouden. Sinds de start van de coronacrisis staat Amersfoort in de steden top 10 en zijn Haarlem en ’s-Hertogenbosch flink gestegen in deze ranglijst.’

Steden met de sterkste reputatie onder de volwassen Nederlander (18+) in 2022 (vergeleken met 2021 en 2019)

  1. (3,1) Amsterdam
  2. (2,4) Maastricht
  3. (4,3) Rotterdam
  4. (1,2) Utrecht
  5. (5,8) ’s-Hertogenbosch
  6. (6,6) Den Haag
  7. (7,5) Groningen
  8. (9,13) Haarlem
  9. (8,9) Nijmegen
  10. (13,15) Amersfoort

Bron: Steden & Streken Merkenonderzoek 2019-2022. De ranglijst is samengesteld op basis van de merkkracht van de 100 grootste gemeenten, gemeten onder de gemiddelde Nederlander van 18 jaar en ouder. Merkkracht is een gemiddelde van naamsbekendheid, waardering en binding.

 

Voor jongeren blijft Amsterdam de nationale kroeg

Uit het onderzoek blijkt dat de hoofdstad ook in coronatijd onverminderd populair bleef onder 12- tot 18-jarigen. Geen enkele stad komt voor de tieners in de buurt van Amsterdam als het gaat om de aantrekkelijkheid van het horeca-aanbod. Ook de Amsterdamse cultuursector en architectuur scoren bij de jongerendoelgroep op topniveau.
 

Steden met de sterkste reputatie onder jongeren (12 tot 18 jaar) in 2022 (vergeleken met 2020)

  1. (1) Amsterdam
  2. (3) Rotterdam
  3. (2) Utrecht
  4. (5) Maastricht
  5. (4) Den Haag
  6. (6) ’s-Hertogenbosch
  7. (13) Leiden
  8. (10) Eindhoven
  9. (16) Nijmegen
  10. (7) Arnhem

Bron: Steden & Streken Merkenonderzoek 2020-2022. De ranglijst is samengesteld op basis van de merkkracht van de 100 grootste gemeenten, gemeten onder de gemiddelde Nederlandse jongere van 12 tot 18 jaar. Merkkracht is onder jongeren een gemiddelde van naamsbekendheid en waardering.

 

Onderzoek onder 96.000 volwassen Nederlanders sinds 2011

Het Steden & Streken Merkenonderzoek is met de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Utrecht ontwikkeld. Het onderzoek monitort de reputatie van de 100 grootste gemeenten en van alle Nederlandse streken en provincies. Sinds 2011 zijn 96.000 respondenten ondervraagd over de naamsbekendheid, waardering, binding, bezoekintentie, groeiverwachting en reputatie. Tweejaarlijks wordt het onderzoek ook onder jongeren van 12 tot 18 jaar uitgevoerd.

Nederlandse dagjestoeristen ontdekken voor het eerst Van Gogh Museum

Bron: persbericht Dagattracties Merkenonderzoek 2022

Tot nu toe stond het Van Gogh Museum alleen op de bucketlist van buitenlandse toeristen en Nederlandse museumfans. Uit het Dagattracties-Merkenonderzoekk van Hendrik Beerda Brand Consultancy blijkt dat het museum nu voor het eerst ook geliefd is onder dagjestoeristen uit eigen land. Aan het onderzoek deden sinds 2010 ruim 50.000 respondenten mee. Hieruit blijkt ook dat de lange termijn schade door de coronacrisis voor de dagattractiesector is te verwaarlozen. Gemiddeld is het bezoekerspotentieel van de Nederlandse dagattracties op peil gebleven. Naturalis en Wildlands Adventure Zoo Emmen zagen hun merkkracht zelfs flink stijgen in deze periode.

Van Gogh Museum was te afhankelijk van buitenlandse toerist
‘In coronatijd heeft het Van Gogh Museum gemerkt hoe kwetsbaar het was door de afhankelijkheid van ticketverkoop aan buitenlandse toeristen. Nieuw beleid om ook de Nederlandse dagjestoeristen binnen te halen, blijkt te werken. Op de ranglijst van favoriete, leerzame dagattracties komt het Van Gogh Museum in 2022 binnen op plaats vier’, verklaart merkadviseur Hendrik Beerda. ‘De volgende stap is het betrekken van biculturele Nederlanders bij het museum. Eerder onderzoek laat zien dat het Van Gogh Museum onder deze doelgroep nog niet in beeld is voor een dagje uit.’

Top 10 favoriete leerzame dagattracties in 2022 (+ positie in 2020 vóór de coronacrisis)

  1. (1)   Anne Frank Huis
  2. (2)   Rijksmuseum Amsterdam
  3. (4)   Het Spoorwegmuseum
  4. (-)   Van Gogh Museum
  5. (5)   Nederlands Openluchtmuseum
  6. (6)   Naturalis
  7. (7)   Het Scheepvaartmuseum
  8. (10) Deltapark Neeltje Jans
  9. (11) Luchtvaartmuseum Aviodrome
  10. (9)   NEMO Science Museum

Geen lange termijn schade dagattractiesector door coronacrisis
Ondanks de ingrijpende gevolgen van de coronacrisis tijdens de langdurige sluitingen in 2020 en 2021 ziet de toekomst er weer goed uit voor de sector. Gemiddeld ligt de merkkracht van alle dagattracties weer op het peil van vóór de crisis. Merkadviseur Hendrik Beerda vindt de resultaten opvallend positief voor de sector: ‘In coronatijd hebben de dagattracties flink moeten interen op hun eigen vermogen. Het onderzoek laat zien dat de Nederlander, ondanks de torenhoge inflatie, nu weer even veel zin heeft om een dagattractie te bezoeken als voor de coronacrisis.’ 

Naturalis en Wildland Adventure Zoo Emmen hardste stijgers sinds 2020
Het Leidse biodiversiteitsmuseum Naturalis, dat drie jaar geleden met nieuwbouw fors is uitgebreid, kan rekenen op de grootste bezoekersgroei nu het coronavirus onder controle lijkt in Nederland. Sinds 2020 is de merkkracht, en daarmee het bezoekerspotentieel, van Naturalis met maar liefst 11 procent gestegen. De Emmense dierentuin Wildlands ziet zijn reputatie met hetzelfde percentage stijgen en heeft ook een rooskleurige toekomst.

Top 5 stijgers in merkkracht 2020-2022

  1. Naturalis
  2. WILDLANDS Adventure Zoo Emmen
  3. Rijksmuseum Amsterdam
  4. Het Scheepvaartmuseum
  5. Nederlands Openluchtmuseum

Efteling blijft publieksfavoriet
Sinds de start van het Dagattracties Merkenonderzoek in 2010 is de Efteling met afstand de publieksfavoriet. Op alle belangrijke imagodimensies neemt de Efteling steevast een toppositie in. Onder de ontspannende attracties staan safaripark Beekse Bergen en miniatuurstad Madurodam op plaats twee en drie. 

Top 10 favoriete pretparken en dierentuinen in 2022 (+ positie in 2020 vóór de coronacrisis)

  1. (1)   Efteling
  2. (2)   Beekse Bergen
  3. (-)    Madurodam
  4. (3)   Artis
  5. (4)   Apenheul
  6. (6)   Dolfinarium
  7. (11) Walibi Holland
  8. (9)   Slagharen
  9. (5)   Diergaarde Blijdorp
  10. (8)   Ouwehands Dierenpark Rhenen

Onderzoek onder ruim 50.000 respondenten sinds 2010
Het Dagattracties Merkenonderzoek is met de Universiteit van Amsterdam ontwikkeld en wordt sinds 2010 uitgevoerd. Sindsdien zijn ruim 50.000 respondenten ondervraagd over de reputatie en groeipotentie van alle Nederlandse dagattracties. Het onderzoek wordt in eigen beheer uitgevoerd en heeft dus geen opdrachtgever of andere belanghebbende.

 

Prijsbewuste winkels profiteren van inflatie

Bron: persbericht Retail Merkenonderzoek 2022

Van de tien retailers met de hoogste groeiverwachting voor de komende twee jaar, blinken er acht uit in hun prijsstelling. In deze tijd van extreem hoge inflatie heeft de prijsbewuste winkelier het beste toekomstperspectief, blijkt uit het Retail-Merkenonderzoek 2022 van Hendrik Beerda Brand Consultancy. De historische daling van de koopkracht maakt de Nederlandse consument nog functioneler ingesteld. Mede dankzij zijn scherpe prijsstelling behoudt bol.com zijn koppositie. Parfumeriemerk Douglas is sinds afgelopen jaar het hardst gedaald.

bol.com houdt het beste toekomstperspectief
Voor bol.com ziet de toekomst er het meest rooskleurig uit. De Ahold Delhaize-dochter staat, net als bij de zeven eerdere edities van het jaarlijkse Retail Merkenonderzoek, op nummer één als verwachte groeier. Ook als sterkste merk steekt bol.com wederom met kop en schouders boven alle andere retailmerken uit. De scherpe prijsstelling van het platform is in deze inflatietijd een belangrijke succesfactor. Daarnaast is het brede assortiment voor de online gemakskoper de primaire reden om voor deze webkampioen te kiezen.

Top 10 retailmerken met de hoogste groeiverwachting in 2022

  1. bol.com
  2. Action
  3. Lidl
  4. Amazon
  5. IKEA
  6. Kruidvat
  7. Aldi
  8. Primark
  9. Jumbo
  10. Coolblue

IKEA en Lidl bieden beste prijs-kwaliteit in inflatietijd
Onder de top 10 van verwachte groeiers krijgen Ikea en Lidl de hoogste beoordeling voor hun prijs-kwaliteitverhouding. Deze prijspositie levert de Zweedse woonwinkelketen en de Duitse supermarktgigant in deze inflatieperiode een beter toekomstperspectief op dan in de afgelopen jaren. Dat de prijsstelling zo belangrijk is in deze inflatietijd blijkt ook uit nieuwkomer Aldi in de groeitop en het vertrek van Albert Heijn uit de top 10.

Amazon, Coolblue en bol.com zijn de online iconen
Amazon en Coolblue vormen de enige uitzonderingen in de top 10 van verwachte groeiers. Prijs is bij hen een veel minder in het oog springend kenmerk volgens de consument. Toch oogsten deze twee spelers een steeds bredere bewondering bij het publiek. Merkadviseur Hendrik Beerda over deze ontwikkeling: ‘Samen met bol.com vormen Amazon en Coolblue gaandeweg de online iconen voor de Nederlandse online shopper. Als de consument nog prijsgevoeliger gaat worden, is het de vraag of Amazon en Coolblue hun riante toekomstperspectief kunnen vasthouden. Het is goed mogelijk dat ze hiervoor toch duidelijker moeten gaan maken dat het koopgemak bij hen gepaard gaat met de juiste prijskeuze’.

Funshoppers adoreren Action
Om goed zicht te krijgen op de consequenties van de torenhoge inflatie op de retailsector is in het onderzoek ook stilgestaan bij de echte liefhebber van de sector, de funshopper. Al sinds de eerste meting van het Retail Merkenonderzoek in 2015 vormt deze groep zo’n 15 procent van het volwassen winkelpubliek. Ook voor deze – vaak vrouwelijke – fans, die het liefst nog meer tijd zouden besteden aan winkelen, is de prijs-kwaliteitverhouding het belangrijkste ingrediënt van hun favoriete winkel. En die lievelingswinkel is Action. Het brede, leuke en zich steeds veranderende assortiment, gecombineerd met de aantrekkelijke prijsstelling maakt Action hét winkelparadijs van de funshopper.

Drogisterijen hebben heimwee naar coronatijden
Waar drogisterijen op het hoogtepunt van de coronacrisis hun merkkracht zagen oplopen, is nu juist sprake van een flinke daling. De focus op gezondheid en hygiëne – met mondkapjes, zelftests en ontsmettingsmiddelen – zette het drogisterijsegment tijdelijk in de schijnwerpers. Nu de angst voor coronabesmettingen bij de massa is geweken zijn drogisterijen hun bijzondere rol weer kwijt. Kruidvat verliest anno 2022 zijn toptweepositie in de ranglijst van sterkste merken en daalt naar plaats vier.

Concurrenten Trekpleister en Etos behoren zelfs tot de sterkste dalers in merkkracht van het afgelopen jaar. ‘De coronacrisis heeft laten zien dat er belangrijke groeikansen voor drogisterijen liggen op het gebied van gezondheid en hygiëne. Het is zaak dat de ketens deze rol op een nieuwe manier gaan invullen nu het coronavirus voor het brede publiek minder spannend is’, volgens Hendrik Beerda.

Douglas is grootste daler
In een jaar tijd verliest parfumerieketen Douglas maar liefst zeven procent van zijn merkwaarde. Op zowel de naamsbekendheid, waardering als binding is deze negatieve ontwikkeling zichtbaar. Merkadviseur Beerda hierover: ‘Door de relatief hoge prijsperceptie zal Douglas het waarschijnlijk moeilijk krijgen in de felle online concurrentiestrijd. De keten heeft een goede naam als het gaat om de geboden service, maar voor een groot deel van de prijsgevoelige consumentengroep zal dit waarschijnlijk onvoldoende zijn, omdat zij Douglas ook weer niet zó bijzonder vinden.’ Op de ranglijst van sterkste merken daalt Douglas tussen 2021 en 2022 van de 31e naar de 47e plaats.

Sterkste dalers in merkkracht 2021-2022

  1. Douglas
  2. Bakker Bart
  3. Trekpleister
  4. Rituals
  5. Etos


HelloFresh en Picnic hardste stijgers afgelopen jaar

Dat twee online retailers – HelloFresh en Picnic – hun merkkracht tussen 2021 en 2022 het sterkst zien stijgen is wellicht weinig verrassend. Al jarenlang weten deze twee spelers hun bereik te vergroten en nemen de waardering en binding van de maaltijdleverancier en online supermarkt toe. Opvallender is dat hun stijging in merkkracht, en daarmee hun omzetpotentie, in het afgelopen jaar zeer bescheiden is. HelloFresh en Picnic laten echter in elk geval nog een groei in merkkracht zien, terwijl dit bij de andere grote merken onder de webwinkels niet het geval is. Deze dalen licht, in lijn met het gemiddelde retailmerk dat in Nederland actief is.

Sterkste stijgers in merkkracht 2021-2022

  1. HelloFresh
  2. Picnic
  3. vanHaren
  4. INTERSPORT
  5. Top1Toys

Onderzoek onder 14.000 respondenten sinds 2015
Het Retail Merkenonderzoek is met de Universiteit van Amsterdam ontwikkeld en wordt sinds 2015 jaarlijks uitgevoerd. Voor het onderzoek zijn sindsdien 14.000 respondenten ondervraagd. Over de 100 grootste retailmerken in omzet wordt navraag gedaan naar de kracht en het imago. Elk merk wordt op 40 factoren onderzocht: merkkracht (= bekendheid, waardering en binding), merkpersoonlijkheid (16 factoren), merkprestatie (18 factoren), aankoopintentie, aankoop en groeiverwachting.

Naam War Child krijgt flinke knauw na Borsato-debacle

Bron: persbericht Goede Doelen Merkenonderzoek 2022

De ophef rond Marco Borsato is slecht voor de naam War Child, blijkt uit het Goede-Doelen-Merkenonderzoek van Hendrik Beerda Brand Consultancy. De zanger was 23 jaar ambassadeur van de goededoelenorganisatie en verbrak in december de samenwerking na negatieve berichtgeving via juicechannels. Hij laat War Child achter met een fiks reputatieprobleem. Het onderzoek monitort al ruim 10 jaar de reputatie en groeipotentie van alle organisaties die actief zijn in de Nederlandse goededoelensector.

War Child zakt van de 48e naar de 71e positie op de ranglijst van goede doelen waarmee de Nederlander een sterke band voelt. Deze band hangt vooral samen met reputatiefactoren zoals betrouwbaarheid en organisatorische kwaliteit. Met name op deze factoren is sprake van een forse daling bij War Child. Ook de toekomst ziet er allesbehalve rooskleurig uit. De groeiverwachting daalt enorm onder de bevolking.

Keerzijde BN’ers als gratis uithangbord onvoldoende afgewogen
‘We leven in een nieuw tijdperk van juicechannels, waarin de reputatie van personen – terecht of onterecht – in een mum van tijd kan verdampen. Het is de vraag of een innige band met een beroemdheid nog wel verstandig is voor goede doelen. Het voordeel van de media-aandacht van beroemde ambassadeurs moet goed worden afgewogen tegen het risico van imagoschade’, aldus merkadviseur Hendrik Beerda.

En daar gaat het volgens Beerda vaak mis; ‘Het is te gemakkelijk om een ongelukkige match met een BN’er af te doen als domweg pech. Organisaties moeten veel zorgvuldiger hun merk bewaken en niet zonder slag of stoot beroemdheden tot het boegbeeld van hun organisatie bestempelen. Natuurlijk is een gratis uithangbord met dito nationaal bereik aantrekkelijk voor startende goede doelen. Maar blijf kritisch op de balans tussen de merkkracht van de eigen organisatie en die van de ambassadeur. Dat schiet soms te ver door en heeft grote gevolgen wanneer de BN’er negatief in het nieuws komt’.

3FM Serious Request weet goede balans te vinden met inzet BN’ers
Beerda: ‘Een goed voorbeeld van een goededoelenactie zonder vast boegbeeld maar met een regelmatig wisselende inzet van bekende Nederlanders, is 3FM Serious Request. Met de laatste editie ten behoeve van het Wereld Natuur Fonds haalden de radio-dj’s een kwart meer op dan het jaar ervoor. Door de combinatie van een goed gekozen thema, de terugkeer van het Glazen Huis en de juiste namen, is 3FM Serious Request het sterkst stijgende merk in de Nederlandse goededoelensector’.

Goede doelen met de grootste merkkrachtstijging* in de periode 2020-2022

  1. 3FM Serious Request
  2. Het Vergeten Kind
  3. Hersenstichting
  4. Vogelbescherming Nederland
  5. Save the Children
  6. Stichting Opkikker
  7. Cordaid
  8. Grote Clubactie
  9. Stichting ALS Nederland
  10. Amref Flying Doctors

Goede doelen met de grootste merkkrachtdaling* in de periode 2020-2022

  1. Alpe d’HuZes
  2. Giro555
  3. EpilepsieNL
  4. Jantje Beton
  5. Pink Ribbon
  6. IFAW
  7. Nationaal Ouderenfonds
  8. Maag Lever Darm Stichting
  9. Roparun
  10. Orange Babies

*Merkkracht wordt gemeten aan de hand van 3 factoren: geholpen naamsbekendheid, waardering en binding

Onderzoek onder 17.000 respondenten sinds 2010
Het Goede Doelen Merkenonderzoek is in 2010 met de Universiteit van Amsterdam ontwikkeld. Sindsdien zijn 17.000 respondenten ondervraagd over de reputatie en groeipotentie van alle organisaties die actief zijn in de Nederlandse goededoelensector. Het onderzoek wordt in eigen beheer uitgevoerd en heeft dus geen opdrachtgever of andere belanghebbende.

Jongste generatie wil liefst doneren aan beter milieu in tegenstelling tot ouders

Bron: persbericht Goede Doelen Merkenonderzoek 2021

Vraag jongeren welke goededoelenorganisatie zij financieel het liefst willen steunen, dan zijn dat waarschijnlijk organisaties voor natuurbehoud en milieubescherming. Deze argumenten zijn voor jongeren veel belangrijker dan voor hun ouders. De Dierenbescherming (1e) en de Dierenambulance (4e) staan in de top 5 van sterkste merken onder jongeren van 6 tot 18 jaar. Bij volwassenen vallen dezelfde organisaties buiten de top 10. Dit blijkt uit het Goede-Doelen-Merkenonderzoek 2021 van Hendrik Beerda Brand Consultancy onder 1.100 jongeren.

Top 10 sterkste* merken onder jongeren (+ positie onder volwassenen)

  1. (14) Dierenbescherming
  2. (11) Kinderpostzegels
  3. (5) Voedselbank
  4. (12) Dierenambulance
  5. (4) Wereld Natuur Fonds
  6. (3) KiKa
  7. (6) CliniClowns
  8. (1) KWF Kankerbestrijding
  9. (10) Ronald McDonald Kinderfonds
  10. (24) Nationale Postcode Loterij

*Bron: Goede Doelen Merkenonderzoek 2020-2021. Merkkracht is een gemiddelde van naamsbekendheid, waardering en binding.

Merkadviseur Hendrik Beerda over deze onderzoeksresultaten: ‘Jongeren zijn bezorgder over het klimaat dan hun ouders. Dat uiten zij op verschillende manieren. Dat bleek al uit de klimaatprotesten van de laatste jaren en ook dit onderzoek laat zien dat organisaties voor natuurbehoud en milieubescherming bij hen top of mind zijn. De Dierenbescherming is zelfs het sterkste goededoelenmerk. Maar liefst één op de drie jongeren is bereid om aan de Dierenbescherming te doneren. De goede naam is te danken aan het tastbare, sympathieke werk en de betrouwbaarheid die de organisatie uitstraalt.’

Top 10 donatie-intentie onder jongeren

  1. KiKa: 43%
  2. Dierenbescherming: 34%
  3. KWF Kankerbestrijding: 32%
  4. Dierenambulance: 29%
  5. Wereld Natuur Fonds: 28%
  6. CliniClowns: 27%
  7. Ronald McDonald Kinderfonds: 27%
  8. Voedselbank: 25%
  9. Kinderpostzegels: 18%
  10. KNGF Geleidehonden: 17%

43% van de jongeren wil aan KiKa doneren

Naast het sterkste goededoelenmerk, is jongeren ook gevraagd aan wie zij het liefst zouden doneren. En ondanks dat de Dierenbescherming de meest zichtbare en hoogst gewaarde goededoelenorganisatie is onder jongeren, zijn zij nóg eerder geneigd om aan KiKa een donatie te doen. ‘KiKa heeft met 43 procent een nog groter potentieel aan jongerendonateurs. Jongeren leven het meest mee met leeftijdgenoten die ziek zijn door kanker’, aldus Beerda.

Internationale hulp is voor jongeren minder belangrijk

Opvallend is het zwakke imago van internationale hulporganisaties bij jongeren. De reputatie top 50 bevat slechts 11 internationale hulporganisaties, waarvan alleen UNICEF (12e) en War Child (19e) in de top 20 staan. De andere 9 organisaties bungelen onderaan de ranglijst, vanaf plaats 40.

Hendrik Beerda: ‘Ondanks dat de wereldgebeurtenissen steeds zichtbaarder worden voor jongeren via alle media, worden zij vooral geraakt door de dingen die in hun directe leefomgeving gebeuren. Voor internationale goede doelen is het van groot belang om jongeren meer besef bij te brengen van het belang om mensen in verre landen te steunen als zij in nood zijn.’

Advies jongeren: meer voorlichting op scholen

In het onderzoek is ook gevraagd hoe jongeren meer betrokken kunnen raken bij goede doelen. Het meest genoemde advies is meer uitleg geven wat goede doelen precies doen én hoe het geld wordt besteed. Scholen vinden zij de meest effectieve plek voor voorlichting. 33 procent leert nu al op school over charitatief werk. Alleen familie en vrienden zijn een nog iets belangrijkere informatiebron (35 procent).  ‘Vooral internationale hulporganisaties hebben er baat bij om hun voorlichtingsfunctie op scholen te versterken. Nu is er te weinig zicht op de effectiviteit van noodhulp en structurele ondersteuning van arme landen en daardoor een te lage donatie-intentie’, aldus Hendrik Beerda.

Onderzoek onder 1.100 jongeren van 6 tot 18 jaar

Het Goede Doelen Merkenonderzoek is in 2010 met de Universiteit van Amsterdam ontwikkeld. Sindsdien zijn ruim 13.000 respondenten voor het onderzoek ondervraagd. Het onderzoek wordt in eigen beheer uitgevoerd en heeft geen opdrachtgever of andere belanghebbende. In 2021 is het onderzoek voor het eerst ook onder jongeren uitgevoerd.

Goede kans op herstel cultuursector ondanks miljardenverlies

Bron: persbericht Cultuursector Merkenonderzoek Provincies 2021

Een grotere bekendheid, meer waardering en een sterkere binding geven cultuurinstellingen een goede uitgangspositie om de miljarden aan omzetverlies te boven te komen. Ondanks de vele festivalannuleringen en langdurige sluitingen, betaalt de alternatieve zichtbaarheid van cultuurinstellingen tijdens de coronacrisis zich duidelijk uit. Dit blijkt uit het tweejaarlijkse Cultuursector-Merkenonderzoek van Hendrik Beerda Brand Consultancy onder 10.000 mensen. Online programmering, social media campagnes en ludieke acties wakkerden het verlangen sterk aan. In Zuid-Holland met onder andere het Delftse Theater de Veste, steeg de merkkracht zelfs met meer dan 10 procent. In Noord-Holland daarentegen, moesten veel cultuurinstellingen inboeten in merkkracht.

Onderzoek onderstreept dat dvd-opmerking minister de Jonge misplaatst was
‘Het onderzoek onderstreept heel duidelijk hoe onmisbaar cultuur is in het leven van de Nederlander. Het is niet zomaar te vervangen door het kijken van een dvd’tje, zoals minister de Jonge tijdens een persconferentie in mei suggereerde’, aldus merkadviseur Hendrik Beerda. ‘Door de maandenlange sluitingen is het gemis aan culturele ervaringen bij jong en oud heel duidelijk naar voren gekomen. Tegelijkertijd hebben de instellingen tijdens de sluitingen het verlangen goed aangewakkerd door continu contact te houden met de bevolking. In media-optredens op radio en televisie, online campagnes en via social media.’

Theater de Veste in Delft ziet toekomstperspectief het meest groeien
In groeiprovincie nummer één Zuid-Holland is het Delftse Theater de Veste de coronasluiting het best doorgekomen. Merkadviseur Hendrik Beerda over dit onderzoeksresultaat: ‘Hoewel het financieel ongetwijfeld nu nog heel zwaar zal zijn voor dit theater, ziet de toekomst er voor de langere termijn positief uit. Meer mensen weten sinds corona van het bestaan van Theater de Veste en veel meer mensen hebben belangstelling gekregen om het theater te bezoeken. Hetzelfde geldt voor de meeste andere Nederlandse cultuurinstellingen. Zodra alle coronamaatregelen weer voorbij zijn, is het zaak om de toegenomen interesse te verzilveren in een fikse bezoekersgroei.’

Ontwikkeling draagvlak* cultuursector per provincie (2019-2021)

  1. Zuid-Holland: +11%
  2. Zeeland: +9%
  3. Drenthe: +9
  4. Flevoland: +9%
  5. Friesland: +9%
  6. Limburg: 8%
  7. Noord-Brabant: 7%
  8. Utrecht: +2%
  9. Overijssel: +2%
  10. Gelderland: gelijk
  11. Groningen: -1%
  12. Noord-Holland: -11%

* Draagvlak is berekend op basis van de merkkracht van de 50 bekendste cultuurorganisaties per provincie. Merkkracht bestaat uit 3 dimensies: 1. naamsbekendheid, 2. waardering voor de organisatie en 3. gevoel van binding met de organisatie.

Amsterdamse cultuursector uit de gratie, vooral de filmhuizen en IDFA
Opvallende uitkomst van het onderzoek is de sterke terugval van de Amsterdamse cultuursector. Door het wegvallende, buitenlandse toerisme hebben veel hoofdstedelijke cultuurinstellingen het al zwaar. Nu blijkt dat ook onder de hoofdstedelijke bevolking en in de omliggende provincie het bezoekerspotentieel fors is afgekalfd in coronatijd. Hendrik Beerda: ‘Eerder dit jaar bleek al dat de stad Amsterdam zijn aantrekkingskracht verliest, en dan vooral onder de eigen bewoners. Het nieuwe onderzoek toont aan dat niet alleen de Amsterdammer, maar ook de overige Noord-Hollanders steeds minder positief denken over het culturele aanbod in de stad. Vooral de Amsterdamse filmsector, met filmhuizen als Kriterion, Het Ketelhuis, The Movies en documentairefestival IDFA verliezen enorm veel terrein in deze crisistijd.’

Onderzoek onder 10.000 respondenten
Het Cultuursector Merkenonderzoek is in 2006 met de Universiteit van Amsterdam ontwikkeld. Het onderzoek wordt in eigen beheer uitgevoerd en heeft geen opdrachtgever of andere belanghebbende. Voor het onderzoek van 2021 zijn 10.000 respondenten in twee fasen ondervraagd. Eerst is de spontane bekendheid van alle Nederlandse cultuurorganisaties onderzocht. Daarna is per provincie voor de 50 bekendste organisaties navraag gedaan naar hun geholpen bekendheid, waardering en binding.